Miyom Nedir? Neden Oluşur ve Türleri Nelerdir?

Miyomlar, rahmin kas tabakasında gelişen, sınırları belirgin, yuvarlak veya düzensiz şekilli, iyi huylu kitlelerdir. Boyutları birkaç milimetreden, karın içini dolduracak kadar büyük boyutlara (20-25 cm veya daha fazla) ulaşabilir. Tek bir miyom olabileceği gibi, rahimde çok sayıda miyom da bulunabilir.

Nedenleri ve Risk Faktörleri: Miyomların kesin oluşma nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, gelişimlerinde kadınlık hormonları olan östrojen ve progesteronun önemli rol oynadığı düşünülmektedir. Bu nedenle üreme çağında daha sık görülürler ve menopoz sonrası hormon seviyeleri düşünce genellikle küçülme eğilimi gösterirler. Diğer risk faktörleri arasında şunlar sayılabilir:

• Yaş: Üreme çağı boyunca (özellikle 30-50 yaş arası) görülme sıklığı artar.
• Irk: Siyah ırkta beyaz ırka göre daha sık ve daha genç yaşta görülme eğilimindedir.
• Genetik Yatkınlık: Ailesinde (anne, kız kardeş) miyom öyküsü olanlarda risk daha yüksektir.
• Erken İlk Adet Yaşı: İlk adetin erken yaşta başlaması riski artırabilir.
• Doğum Yapmamış Olmak: Hiç doğum yapmamış kadınlarda risk biraz daha yüksek olabilir.
• Obezite: Vücut kitle indeksinin yüksek olması riski artırabilir.
• Beslenme Alışkanlıkları: Kırmızı et ağırlıklı beslenme riski artırırken, yeşil sebze ağırlıklı beslenmenin koruyucu olabileceği düşünülmektedir. D vitamini eksikliği de risk faktörü olabilir.

Miyom Türleri (Yerleşim Yerine Göre): Miyomların rahimdeki yerleşimi, neden oldukları belirtileri ve tedavi seçeneklerini doğrudan etkiler:

• Submüköz Miyomlar: Rahmin iç boşluğuna (endometrium tabakasının altına) doğru büyüyen miyomlardır. En az görülen tip olmasına rağmen, genellikle en fazla belirtiye (şiddetli ve düzensiz kanamalar, adet sancısı, kısırlık, tekrarlayan düşükler) neden olan türdür. Rahim içine doğru ne kadar büyüdüklerine göre tiplendirilirler (Tip 0, 1, 2).
• İntramural Miyomlar: Rahim duvarının kas tabakası içinde yer alan miyomlardır. En sık görülen tiptir. Küçük olduklarında genellikle belirti vermezler, ancak büyüdükçe adet kanamalarında artışa, ağrıya ve bası hissine neden olabilirler. Rahim boşluğuna baskı yaparlarsa kısırlık veya düşüğe yol açabilirler.
• Subseröz Miyomlar: Rahmin en dış yüzeyine (serosa tabakasının altına) doğru büyüyen miyomlardır. Genellikle adet kanamalarını etkilemezler ve uzun süre belirti vermeyebilirler. Çok büyüdüklerinde çevre organlara (mesane, bağırsak) baskı yaparak sık idrara çıkma, kabızlık gibi şikayetlere veya karında dolgunluk hissine neden olabilirler. Bazen ince bir sapla rahme bağlı olabilirler (pedinküllü/saplı subseröz miyom); bu sap kendi etrafında dönerse (torsiyon) şiddetli ani ağrıya yol açabilir.
• Servikal Miyomlar: Rahim ağzında (serviks) yerleşen nadir görülen miyomlardır.

Miyomların Belirtileri Nelerdir? Ne Zaman Doktora Başvurmalı?

Miyomlu kadınların önemli bir kısmında (%50-80) hiçbir belirti görülmez ve miyomlar rutin jinekolojik muayene veya başka bir nedenle yapılan ultrason sırasında tesadüfen saptanır. Belirti veren miyomlarda ise en sık karşılaşılan şikayetler şunlardır:

• Anormal Rahim Kanamaları:
  
  • Şiddetli Adet Kanamaları (Menoraji): Normalden çok daha fazla miktarda ve/veya pıhtılı kanama olması. Ped veya tamponun sık değiştirilme ihtiyacı.
  • Uzun Süren Adet Kanamaları (Hipermenore): Adet süresinin 7 günden uzun sürmesi.
  • Adet Dışı Kanamalar/Lekelenmeler (Metroraji): İki adet dönemi arasında düzensiz kanamalar veya lekelenmeler.
  • Anemi (Kansızlık): Şiddetli ve uzun süren kanamalar nedeniyle demir eksikliği anemisi gelişebilir. Halsizlik, yorgunluk, solukluk, çarpıntı gibi belirtilere yol açar.
• Pelvik Ağrı ve Basınç Hissi:
  
  • Karnın alt kısmında veya kasıklarda dolgunluk, ağırlık veya basınç hissi.
  • Kronikleşebilen künt pelvik ağrı.
  • Adet dönemlerinde şiddetli sancı (dismenore).
  • Sırt veya bacak ağrısı (miyomun sinirlere baskı yapmasıyla).
• Komşu Organlara Bası Belirtileri:
  
  • Mesaneye Baskı: Sık idrara çıkma, idrarı tam boşaltamama hissi, ani idrar sıkışması veya nadiren idrar yapamama.
  • Bağırsaklara Baskı: Kabızlık, dışkılama sırasında zorlanma veya ağrı.
• Ağrılı Cinsel İlişki (Disparoni): Özellikle rahmin alt kısmında veya büyük miyomlarda görülebilir.
• Karında Şişlik veya Elle Hissedilen Kitle: Çok büyük boyutlara ulaşan miyomlarda karında gözle görülür bir büyüme veya ele gelen sertlik fark edilebilir.
• Kısırlık (İnfertilite) ve Gebelik Komplikasyonları:
  
  • Özellikle rahim iç boşluğuna baskı yapan submüköz veya büyük intramural miyomlar, embriyonun rahme tutunmasını (implantasyon) engelleyerek veya sperm geçişini bozarak kısırlığa neden olabilir.
  • Miyomlar, gebelik sırasında düşüklere, erken doğuma, bebeğin anormal pozisyonda durmasına (makat geliş vb.), plasentanın erken ayrılmasına (ablasyo plasenta), doğum sırasında zorluklara ve doğum sonrası aşırı kanamaya yol açma riskini artırabilir.

Eğer yukarıda sayılan belirtilerden bir veya birkaçını yaşıyorsanız veya rutin kontrolünüzde miyom saptandıysa, durumun değerlendirilmesi ve size özel bir takip/tedavi planı oluşturulması için mutlaka bir Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanına başvurmalısınız.

Miyom Tanısı Nasıl Konur? Ankara’da Kullanılan Tanı Yöntemleri

Miyomların tanısı genellikle kolaylıkla konulabilir. Ankara‘da Prof. Dr. Nuray Bozkurt tarafından kullanılan başlıca tanı yöntemleri şunlardır:

• Jinekolojik Muayene: Doktor, elle yaptığı muayene (bimanuel muayene) sırasında rahmin boyutunda artış, şeklinde düzensizlik veya sertlik hissedebilir. Ancak küçük miyomlar muayene ile anlaşılamayabilir.
• Ultrasonografi (USG): Miyom tanısında en sık kullanılan ve en değerli yöntemdir.
  
  • Transvajinal Ultrasonografi (TVUS): Vajinal yoldan yapılan bu ultrason, rahmi ve yumurtalıkları çok daha yakından ve net bir şekilde görüntüleyerek miyomların yerini, boyutunu, sayısını ve tipini (submüköz, intramural, subseröz) büyük bir doğrulukla belirler.
  • Abdominal Ultrasonografi: Karın üzerinden yapılır, özellikle çok büyük miyomların genel boyutunu ve karın içindeki yerleşimini değerlendirmede veya bakire hastalarda kullanılır.
• Salin İnfüzyon Sonohisterografi (SIS) veya Sulu Ultrason: Rahim içine ultrason eşliğinde steril serum fizyolojik verilerek rahim iç boşluğunun genişletilmesi ve bu sırada yapılan ultrason ile özellikle submüköz miyomların ve poliplerin daha net ayırt edilmesi sağlanır. Kısırlık veya anormal kanama araştırmasında faydalıdır.
• Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG): Ultrasonun yetersiz kaldığı durumlarda, miyomların tam yerleşimi, sayısı, boyutu hakkında çok detaylı bilgi verir. Özellikle büyük ve çok sayıda miyomu olan hastalarda cerrahi planlaması öncesinde veya miyomun diğer yumurtalık kitlelerinden (adenomyozis, sarkom şüphesi vb.) ayırt edilmesinde kullanılır.
• Histeroskopi: İnce bir kamera ile rahim ağzından girilerek rahim içinin doğrudan görüntülenmesidir. Submüköz miyomların kesin tanısını koyar ve aynı seansta bu miyomların çıkarılmasına (histeroskopik miyomektomi) olanak tanır. Özellikle anormal kanama veya kısırlık şikayeti olan hastalarda önemlidir.
• Kan Testleri: Genellikle miyom tanısı için değil, ancak miyomların neden olduğu aşırı kanamaya bağlı kansızlığı (anemi) değerlendirmek için tam kan sayımı (hemogram) yapılır.

Miyom Tedavisi: Ne Zaman ve Nasıl Yapılır? Ankara’daki Güncel Seçenekler

Her miyom tedavi gerektirmez. Tedavi kararı tamamen kişiye özeldir ve aşağıdaki faktörlere bağlıdır:

• Belirtilerin Varlığı ve Şiddeti: Tedavinin en önemli gerekçesidir.
• Miyomların Boyutu, Sayısı ve Yeri: Özellikle büyük, çok sayıda veya rahim iç boşluğunu bozan miyomlar tedavi gerektirebilir.
• Hastanın Yaşı: Menopoza yakın kadınlarda belirtiler hafifse sadece takip edilebilir.
• Çocuk İsteği: Tedavi seçimi, hastanın gelecekte gebelik planlayıp planlamadığına göre büyük ölçüde değişir.
• Miyomların Büyüme Hızı: Hızlı büyüyen miyomlar daha yakından takip veya tedavi gerektirebilir.

Ankara‘da Prof. Dr. Nuray Bozkurt tarafından sunulan veya yönlendirilen tedavi seçenekleri şunlardır:

1. Takip ve Gözlem (Bekle-Gör):

• En sık uygulanan yaklaşımdır.
• Belirti vermeyen veya çok hafif belirtilere neden olan, küçük boyutlu miyomlar için uygundur.
• Menopoza yakın hastalarda da tercih edilebilir.
• Genellikle 6 ay veya 1 yıl aralıklarla düzenli jinekolojik muayene ve ultrasonografi ile miyomların boyutlarındaki değişiklikler ve yeni belirtilerin ortaya çıkıp çıkmadığı takip edilir.

2. Medikal (İlaçla) Tedavi:

• İlaç tedavileri miyomları kalıcı olarak yok etmez, ancak neden oldukları belirtileri (özellikle aşırı kanama ve ağrı) kontrol altına almaya yardımcı olabilir. İlaçlar bırakıldığında miyomlar genellikle eski boyutlarına döner ve belirtiler tekrarlayabilir.
• Hormonal İlaçlar:
  
  • Doğum Kontrol Hapları (Kombine Oral Kontraseptifler): Adet kanamalarını azaltabilir ve adet döngüsünü düzenleyebilirler. Miyom boyutunu etkilemezler.
  • Progestinler: Tek başına progesteron içeren haplar, iğneler veya hormonlu rahim içi araç (spiral) şeklinde kullanılabilir. Özellikle aşırı kanamayı kontrol etmede etkilidirler.
  • GnRH Analogları (Aylık veya 3 Aylık İğneler): Vücutta östrojen üretimini baskılayarak geçici bir menopoz durumu yaratırlar. Bu sayede miyom boyutlarında %30-50’ye varan küçülme ve kanamada belirgin azalma sağlarlar. Ancak sıcak basması, kemik erimesi riski gibi menopozal yan etkileri vardır ve genellikle cerrahi öncesi miyomları küçülterek ameliyatı kolaylaştırmak veya şiddetli anemiyi düzeltmek amacıyla en fazla 3-6 ay süreyle kullanılırlar.
• Non-Hormonal İlaçlar:
  
  • Traneksamik Asit: Adet kanamasının miktarını azaltmaya yardımcı olan, hormon içermeyen bir ilaçtır. Sadece adet günlerinde kullanılır.
  • Non-Steroid Anti-İnflamatuar İlaçlar (NSAİİ): İbuprofen, naproksen gibi ağrı kesiciler, miyomlara bağlı adet sancısını (dismenore) hafifletmek için kullanılır.

3. Cerrahi Tedavi:

• Şiddetli belirtilere neden olan, ilaç tedavisine yanıt vermeyen, çok büyük veya hızlı büyüyen, kısırlık veya tekrarlayan düşüklere yol açtığı düşünülen miyomlarda cerrahi tedavi kesin çözümdür. Cerrahi yöntemin seçimi, hastanın çocuk isteyip istemediğine göre belirlenir.
• Miyomektomi (Sadece Miyomların Alınması, Rahmin Korunması):
  
  • Amaç: Rahmi koruyarak sadece miyomları çıkarmaktır. Çocuk isteği olan veya rahmini kaybetmek istemeyen kadınlar için uygun seçenektir.
  • Yöntemler: Miyomun yerine, boyutuna ve sayısına göre farklı teknikler kullanılır:
    
    • Histeroskopik Miyomektomi: Rahim içine kamera ile girilerek, karından kesi yapmadan, submüköz (rahim içine büyüyen) miyomların çıkarılmasıdır. En az invaziv yöntemdir, iyileşme çok hızlıdır. Sadece uygun boyuttaki submüköz miyomlar için uygundur.
    • Laparoskopik Miyomektomi (Kapalı Ameliyat): Karına açılan küçük deliklerden kamera ve cerrahi aletlerle girilerek, genellikle rahim duvarındaki (intramural) veya rahmin dışındaki (subseröz) miyomların çıkarılmasıdır. Açık ameliyata göre daha az ağrı, daha kısa hastanede kalış süresi, daha hızlı iyileşme ve daha iyi kozmetik sonuçlar sunar. Ancak çok büyük veya çok sayıda miyom için uygun olmayabilir ve cerrahın deneyimi önemlidir.
    • Robotik Miyomektomi: Laparoskopik cerrahinin robotik kollar yardımıyla yapılmasıdır. Cerraha daha iyi görüntü ve manevra kabiliyeti sunabilir, ancak maliyeti daha yüksektir ve her merkezde bulunmaz.
    • Laparotomik (Açık) Miyomektomi: Karın duvarına yapılan daha büyük bir kesi (sezaryen kesisi gibi veya dikey) ile miyomların çıkarılmasıdır. Özellikle çok büyük (dev miyomlar), çok sayıda veya rahmin ulaşılması zor bölgelerindeki miyomlar için tercih edilir. İyileşme süresi diğer yöntemlere göre daha uzundur.
  • Riskler: Miyomektomi sonrası miyomların tekrarlama riski vardır. Ameliyat sırasında kanama riski histerektomiye göre daha fazla olabilir. Nadiren rahimde yapışıklık oluşabilir. Gebelik planlayanlarda doğum şekli (vajinal/sezaryen) ameliyatın şekline göre belirlenir.
• Histerektomi (Rahmin Tamamen Alınması):
  
  • Amaç: Miyomlara bağlı şiddetli şikayetleri olan ve artık çocuk istemeyen kadınlar için kesin ve kalıcı tedavi yöntemidir. Miyomların tekrarlama olasılığı ortadan kalkar.
  • Yöntemler: Histerektomi de farklı yollarla yapılabilir:
    
    • Vajinal Histerektomi: Rahim vajinal yoldan çıkarılır. Karında kesi olmaz, iyileşme hızlıdır. Ancak her hasta için (özellikle rahmi çok büyükse veya daha önce karın ameliyatı geçirmişse) uygun olmayabilir.
    • Laparoskopik Histerektomi: Rahim kapalı yöntemle, karındaki küçük deliklerden çıkarılır. Açık ameliyata göre iyileşme daha hızlıdır.
    • Robotik Histerektomi: Laparoskopik histerektominin robot yardımıyla yapılmasıdır.
    • Abdominal (Açık) Histerektomi: Karından yapılan kesi ile rahmin çıkarılmasıdır. Genellikle rahmin çok büyük olduğu veya yapışıklıkların olduğu durumlarda tercih edilir.
  • Not: Histerektomi sırasında genellikle yumurtalıklar (overler) yerinde bırakılır. Yumurtalıklar hormon üretmeye devam ettiği için hasta hemen menopoza girmez (eğer menopoz yaşında değilse).

4. Diğer Girişimsel Tedavi Yöntemleri: Bu yöntemler daha az sıklıkla kullanılır ve belirli hasta grupları için uygundur:

• Uterin Arter Embolizasyonu (UAE): Anjiyografi eşliğinde kasık damarından girilerek miyomları besleyen rahim atardamarlarının küçük partiküllerle tıkanması işlemidir. Miyomların küçülmesine ve belirtilerin azalmasına neden olur. Girişimsel radyologlar tarafından yapılır. Çocuk isteği olan hastalarda rahme ve yumurtalıklara giden kan akımını etkileyebileceği için genellikle önerilmez.
• Manyetik Rezonans Rehberliğinde Odaklanmış Ultrason (MRgFUS): Vücut dışından gönderilen yüksek yoğunluklu ultrason dalgalarının MR görüntülemesi yardımıyla miyom dokusuna odaklanarak ısı ile tahrip edilmesi yöntemidir. Kesi veya anestezi gerektirmez. Ancak her miyom tipi ve yerleşimi için uygun değildir, uzun dönem sonuçları ve gebelik üzerine etkileri konusunda daha fazla veriye ihtiyaç vardır.

Miyom Tedavisi Sonrası İyileşme ve Takip Süreci

Tedavi sonrası süreç, uygulanan yönteme göre farklılık gösterir:

• Takip ve Gözlem: Belirtilerde değişiklik veya miyom boyutunda hızlı artış olup olmadığını görmek için düzenli kontroller (6 ay-1 yıl) devam eder.
• Medikal Tedavi: İlaçların etkinliği ve olası yan etkileri düzenli olarak takip edilir. İlaçlar kesildikten sonra belirtilerin geri dönebileceği bilinmelidir.
• Cerrahi Tedavi:
  
  • Miyomektomi Sonrası: İyileşme süresi ameliyatın yapılış şekline (histeroskopi, laparoskopi, açık) göre değişir. Ağrı kontrolü, yara bakımı, normal aktivitelere dönüş zamanlaması doktor tarafından belirlenir. Gebelik planlayan kadınların ameliyattan sonra belirli bir süre (genellikle 3-6 ay) beklemesi önerilir. Doğumun sezaryenle yapılması gerekip gerekmediği, ameliyatın kapsamına ve rahmin durumuna göre doktor tarafından kararlaştırılır. Miyomlar tekrarlayabileceği için yıllık jinekolojik kontroller önemlidir.
  • Histerektomi Sonrası: İyileşme süresi yine ameliyatın şekline bağlıdır. Rahim alındığı için artık adet görülmez ve gebelik mümkün olmaz. Yumurtalıklar korunmuşsa menopoz belirtileri yaşanmaz. Cinsel yaşam genellikle etkilenmez veya bazı durumlarda ağrı azaldığı için iyileşebilir. Hormonal değişiklikler ve vücut imajı ile ilgili endişeler için danışmanlık faydalı olabilir.

Ankara’da Miyom Tedavisi: Prof. Dr. Nuray Bozkurt ile Güvenli ve Etkili Çözümler

Prof. Dr. Nuray Bozkurt, miyomların tanı ve tedavisinde sahip olduğu güncel bilgi ve deneyimle Ankara‘daki hastalarına kapsamlı bir hizmet sunmaktadır:

• Doğru ve Detaylı Tanı: Gelişmiş ultrasonografi ve gerektiğinde diğer görüntüleme yöntemlerini kullanarak miyomların yerini, boyutunu, sayısını ve tipini doğru bir şekilde belirler.
• Kişiye Özel Tedavi Planı: Hastanın yaşı, belirtileri, miyomların özellikleri, çocuk isteği ve kişisel tercihleri gibi faktörleri göz önünde bulundurarak en uygun tedavi seçeneğini (takip, ilaç tedavisi, cerrahi) hasta ile birlikte kararlaştırır.
• Minimal İnvaziv Cerrahi Yetkinliği: Cerrahi gerektiğinde, hasta için uygunsa, daha hızlı iyileşme sağlayan laparoskopik (kapalı) ve histeroskopik cerrahi gibi minimal invaziv yöntemleri uygulama konusunda deneyimlidir (veya bu konuda deneyimli ekiplere yönlendirme yapar).
• Güvenli Cerrahi Uygulama: Açık cerrahi (miyomektomi veya histerektomi) gerektiğinde operasyonu Ankara‘daki tam donanımlı hastane koşullarında, hasta güvenliğini ön planda tutarak gerçekleştirir.
• Rahim Koruyucu Yaklaşım: Çocuk isteği olan veya rahmini korumak isteyen hastalarda, miyomektomi seçeneğini öncelikli olarak değerlendirir ve rahmi korumak için özen gösterir.
• Kapsamlı Bilgilendirme ve Takip: Tedavi seçeneklerinin risklerini ve faydalarını detaylı olarak anlatır, ameliyat öncesi ve sonrası süreç hakkında hastayı bilgilendirir ve yakın takip sağlar.
• Hasta Odaklılık ve İletişim: Hastalarının endişelerini anlayan, sorularını sabırla yanıtlayan ve tedavi süreci boyunca kolayca ulaşılabilir (0538 983 18 78)(0312 284 00 12) bir iletişim sunar.

Miyomlarınızla ilgili belirtiler yaşıyorsanız, miyom tanısı aldıysanız veya mevcut durumunuz ve tedavi seçenekleri hakkında ikinci bir görüş almak istiyorsanız, Ankara‘daki kliniğimizde Prof. Dr. Nuray Bozkurt ile görüşerek durumunuza özel en uygun yaklaşımı belirleyebilirsiniz. Sağlığınız, konforunuz ve geleceğe yönelik planlarınız doğrultusunda size özel bir tedavi planı oluşturmak için bize 0538 983 18 78 numaralı telefondan ulaşarak randevu alınız.