Kolposkopi Nedir? Tam Olarak Ne İşe Yarar?

Kolposkop, ucunda güçlü bir ışık kaynağı bulunan ve baktığı alanı 10 ila 40 kat arasında büyütebilen özel bir binoküler mikroskoptur. Jinekolojik muayene masasında yatan hastanın vajina girişinin önüne yerleştirilir (vajina içine girmez). Doktor, kolposkopun merceklerinden bakarak rahim ağzı, vajina ve vulva yüzeyini detaylı olarak inceler.

Kolposkopinin Temel Amaçları:

• Anormal Pap Smear/HPV Sonuçlarını Değerlendirmek: Pap smear testinde saptanan hücresel değişikliklerin (ASC-US, LSIL, HSIL, AGC gibi) veya yüksek riskli HPV varlığının neden kaynaklandığını araştırmak.
• Şüpheli Alanları Belirlemek: Rahim ağzı yüzeyinde kanser öncüsü (prekanseröz) lezyonlar (CIN – Servikal İntraepitelyal Neoplazi) veya erken evre kanser belirtisi olabilecek anormal alanları (renk değişikliği, anormal damarlanma, ülserasyon vb.) saptamak.
• Biyopsiye Rehberlik Etmek: Eğer şüpheli alanlar görülürse, kolposkopi bu alanlardan hedeflenmiş doku örneği (biyopsi) alınmasını sağlayarak en doğru tanının konulmasına yardımcı olur.
• Diğer Durumları Değerlendirmek: Genital siğillerin yaygınlığını görmek, rahim ağzı iltihabının (servisit) şiddetini değerlendirmek, iyi huylu polip gibi oluşumları incelemek, açıklanamayan ilişki sonrası kanamaların nedenini araştırmak veya DES (Dietilstilbestrol) maruziyeti olan kadınlarda yapısal değişiklikleri izlemek için de kullanılabilir.
• Tedavi Sonrası Takip: Daha önce CIN gibi lezyonlar nedeniyle tedavi (LEEP, konizasyon vb.) görmüş hastaların iyileşmesini ve hastalığın tekrarlayıp tekrarlamadığını kontrol etmek için.

Kolposkopi Neden Yapılır? Kimlere Önerilir? (Endikasyonlar)

Kolposkopi yapılmasını gerektiren en sık durumlar şunlardır:

• Anormal Pap Smear Testi Sonuçları:
  
  • ASC-US (Önemi Belirlenemeyen Atipik Skuamöz Hücreler) ve Yüksek Riskli HPV Pozitifliği
  • LSIL (Düşük Dereceli Skuamöz İntraepitelyal Lezyon)
  • HSIL (Yüksek Dereceli Skuamöz İntraepitelyal Lezyon)
  • ASC-H (Yüksek Dereceli Lezyon Dışlanamayan Atipik Skuamöz Hücreler)
  • AGC (Atipik Glandüler Hücreler)
• Yüksek Riskli HPV Testi Pozitifliği: Özellikle Pap smear normal olsa bile, persistan (inatçı) yüksek riskli HPV enfeksiyonu varlığında veya belirli yaş gruplarında tarama protokolleri gereği.
• Muayenede Şüpheli Servikal Görünüm: Rutin jinekolojik muayene sırasında doktorun rahim ağzında çıplak gözle anormal bir görünüm (erozyon, lezyon, kitle vb.) fark etmesi.
• Açıklanamayan Anormal Vajinal Kanamalar: Özellikle cinsel ilişki sonrası (postkoital) kanama veya adet dışı lekelenmelerin nedenini araştırmak amacıyla (eğer servikal bir patolojiden şüpheleniliyorsa).
• Genital Siğil (Kondilom) Varlığı: Siğillerin yaygınlığını ve eşlik eden başka lezyon olup olmadığını değerlendirmek için.
• CIN Tedavisi Sonrası Takip: Tedavinin etkinliğini ve hastalığın nüks edip etmediğini izlemek için.

Doktorunuz (Prof. Dr. Nuray Bozkurt), sizin Pap smear, HPV testi sonuçlarınız ve klinik durumunuza göre kolposkopiye gerek olup olmadığına karar verecektir.

Kolposkopi İşlemi Nasıl Yapılır? Adım Adım Süreç (Ankara’da Uygulama)

Kolposkopi işlemi genellikle muayenehane koşullarında yapılır ve aşağıdaki adımları içerir:

1. Hazırlık: Özel bir hazırlık genellikle gerekmez. İşlem için en uygun zaman, adet kanamasının olmadığı dönemdir. İşlemden önceki 24-48 saat içinde vajinal duş yapmamak, vajinal krem veya ilaç kullanmamak ve cinsel ilişkide bulunmamak önerilir. İşlem öncesi rahatlamak için hafif bir ağrı kesici (örn: ibuprofen) alabilirsiniz. İyot alerjiniz varsa bunu doktorunuza mutlaka bildirmelisiniz.
2. Pozisyon: Jinekolojik muayene masasına sırtüstü yatmanız ve bacaklarınızı desteklere yerleştirmeniz istenir (litotomi pozisyonu).
3. Spekulum Yerleştirilmesi: Doktorunuz, vajina duvarlarını nazikçe aralamak ve rahim ağzını (serviks) görünür hale getirmek için vajinaya bir spekulum yerleştirir (Pap smear testindeki gibi).
4. Kolposkop ile İnceleme: Kolposkop cihazı vajina girişinin önüne yerleştirilir (vajina içine sokulmaz). Doktor, kolposkopun merceklerinden bakarak rahim ağzı yüzeyini büyütülmüş olarak inceler.
5. Serum Fizyolojik ile Temizleme: Rahim ağzındaki mukus veya akıntıyı temizlemek için serum fizyolojik ile nazikçe silinebilir.
6. Asetik Asit Uygulaması: Rahim ağzına %3 veya %5’lik asetik asit (seyreltilmiş sirke solüsyonu) bir pamuk yardımıyla sürülür. Bu solüsyon, anormal hücre içeren alanların proteinlerini çökelterek bu bölgelerin geçici olarak beyaza dönmesine (asetobeyaz reaksiyon) neden olur. Bu sırada hafif bir yanma veya sızlama hissi olabilir. Doktor bu beyaz alanların sınırlarını, yoğunluğunu ve damarlanma yapısını dikkatlice inceler.
7. Lugol (İyot) Solüsyonu Uygulaması (Schiller Testi): Asetik asit uygulamasından sonra, rahim ağzına iyot içeren Lugol solüsyonu sürülür. Sağlıklı rahim ağzı hücreleri glikojen içerdiği için iyotu tutar ve koyu kahverengi veya siyaha boyanır. Anormal hücreler (CIN veya kanser hücreleri) ise glikojen içermediği için iyotu tutmaz ve açık sarı renkte kalır (iyot negatif alanlar). Bu test, anormal alanların sınırlarını belirlemeye yardımcı olur. İyot alerjisi olanlarda bu adım atlanır.
8. Biyopsi Alınması (Gerekirse): Eğer kolposkopik incelemede asetik asit veya Lugol ile belirginleşen şüpheli (anormal) alanlar saptanırsa, kesin tanı için bu bölgelerden küçük bir doku örneği alınır. Bu işleme servikal biyopsi denir. Çok küçük, özel bir biyopsi forsepsi kullanılır. İşlem sırasında genellikle anlık, hafif bir çimdiklenme veya adet krampına benzer bir his duyulabilir. Genellikle anestezi gerektirmez. Bazen birden fazla alandan biyopsi alınması gerekebilir.
9. Endoservikal Küretaj (ECC – Gerekirse): Rahim ağzı kanalının iç kısmını (endoserviks) değerlendirmek amacıyla, özellikle anormal hücrelerin kaynağının bu kanal olabileceği düşünüldüğünde veya kolposkopide transformasyon zonu (rahim ağzının dışı ile içinin birleştiği, değişimlerin en sık olduğu bölge) tam olarak görülemediğinde, küçük bir küret veya fırça yardımıyla bu kanaldan hücre örneği kazınarak alınır. Bu işlem de hafif bir kramp hissi yaratabilir.
10. Kanama Kontrolü: Biyopsi alındıktan sonra oluşan çok hafif kanamayı durdurmak için genellikle gümüş nitrat çubukları veya Monsel solüsyonu adı verilen özel bir kimyasal solüsyon kullanılır. Bu solüsyon bazen koyu renkli bir akıntıya neden olabilir. Nadiren kanamayı durdurmak için koter (yakma) gerekebilir.
11. İşlemin Sonu: Spekulum çıkarılır ve işlem tamamlanır.

İşlem Süresi: Sadece tanısal amaçlı kolposkopi genellikle 5-15 dakika sürer. Biyopsi veya ECC eklenirse süre biraz daha uzayabilir.

Kolposkopi ve Biyopsi Sonrası İyileşme ve Dikkat Edilmesi Gerekenler

Kolposkopi sonrası iyileşme genellikle hızlı ve sorunsuzdur:

• Hemen Sonrası: İşlemden hemen sonra günlük aktivitelerinize dönebilirsiniz. Araba kullanabilirsiniz.
• Ağrı/Rahatsızlık: Genellikle ağrı olmaz. Biyopsi yapıldıysa, birkaç saat süren hafif kramp tarzı ağrı olabilir, basit ağrı kesiciler genellikle yeterlidir.
• Kanama/Akıntı: İşlem sonrası birkaç gün boyunca hafif vajinal lekelenme, kanlı veya kahverengi (Monsel solüsyonuna bağlı) bir akıntı olması normaldir. Bu dönemde ped kullanılması önerilir. Yoğun kanama (adet kanamasından fazla) olursa mutlaka doktorunuza başvurmalısınız.
• Kısıtlamalar: Enfeksiyon riskini azaltmak ve iyileşmeyi desteklemek için doktorunuz genellikle işlemden sonra yaklaşık 1 hafta süreyle şunlardan kaçınmanızı önerir:
  
  • Cinsel ilişki
  • Tampon kullanımı (ped kullanın)
  • Vajinal duş
  • Havuza veya küvete girmek (ayakta duş alınabilir)
• Biyopsi Sonuçları: Eğer biyopsi alındıysa, patoloji laboratuvarından sonuçların çıkması genellikle 7 ila 10 gün sürer. Sonuçlar çıktığında doktorunuz sizi bilgilendirecek ve sonucuna göre sonraki adımları (takip veya tedavi) sizinle konuşacaktır.

Kolposkopinin Riskleri Nelerdir? Güvenli Bir İşlem Midir?

Kolposkopi, deneyimli bir jinekolog tarafından yapıldığında oldukça güvenli bir tanısal işlemdir. Komplikasyon riski çok düşüktür. Olası nadir riskler şunlardır:

• Kanama: Biyopsi yerinden beklenenden fazla kanama olması (çok nadir).
• Enfeksiyon: Rahim ağzı veya pelvik enfeksiyon gelişmesi (çok nadir). Ateş, şiddetli karın ağrısı, kötü kokulu akıntı gibi belirtiler olursa doktora başvurulmalıdır.
• Ağrı: İşlem sırasında veya sonrasında hafif kramp tarzı ağrı.
• Alerjik Reaksiyon: Nadiren kullanılan iyot solüsyonuna karşı alerji gelişebilir (iyot alerjisi olanlar bunu önceden belirtmelidir).
• Rahim Delinmesi (Perforasyon): Özellikle ECC sırasında çok çok nadir görülen bir risktir.

Kolposkopi işlemi gebeliğe engel olmaz ve doğurganlığı etkilemez. Gerekli durumlarda gebelik sırasında da güvenle yapılabilir, ancak biyopsi alınıp alınmaması kararı gebelik haftasına ve duruma göre daha dikkatli verilir.

Ankara’da Kolposkopi: Prof. Dr. Nuray Bozkurt ile Doğru ve Güvenilir Değerlendirme

Prof. Dr. Nuray Bozkurt, anormal Pap smear sonuçları, HPV pozitifliği ve diğer servikal problemlerin yönetiminde Ankara‘da hastalarına uzman bir yaklaşım sunmaktadır:

• Uzmanlık ve Deneyim: Kolposkopi işlemi ve servikal patolojilerin değerlendirilmesi konusunda gerekli eğitim ve deneyime sahiptir.
• Modern Ekipman: Ankara‘daki kliniğinde veya anlaşmalı kurumlarda yüksek çözünürlüklü, modern kolposkopi cihazları kullanarak doğru ve detaylı bir inceleme yapar.
• Dikkatli ve Özenli Uygulama: İşlemi hasta konforunu en üst düzeyde tutarak, nazikçe ve dikkatlice gerçekleştirir. Gereksiz biyopsilerden kaçınır, ancak şüpheli durumlarda doğru yerden örnek almayı hedefler.
• Hasta Bilgilendirme ve Rahatlatma: İşlem öncesinde prosedürü, neden yapıldığını ve ne beklenmesi gerektiğini hastanın anlayacağı dilde anlatır. Hastanın endişelerini gidermeye çalışır ve işlem sırasında bilgilendirme yapar.
• Sonuçların Yorumlanması ve Yönetim: Biyopsi sonuçlarını doğru bir şekilde yorumlar ve sonuca göre gerekli takip veya tedavi (LEEP, konizasyon gibi ileri işlemler için yönlendirme veya uygulama) planını hasta ile birlikte oluşturur.
• Ulaşılabilirlik: İşlem sonrası veya sonuçlarla ilgili sorularınız için kolayca ulaşılabilir bir iletişim sunar (0538 983 18 78)(0312 284 00 12).

Eğer Pap smear testinizde bir anormallik saptandıysa, HPV testiniz pozitif çıktıysa veya doktorunuz rahim ağzınızda şüpheli bir durumdan bahsettiyse, endişelenmeden önce durumu netleştirmek için kolposkopi yapılması en doğru adımdır. Erken teşhis, rahim ağzı kanseri öncüsü lezyonların kansere dönüşmeden tedavi edilmesini sağlar. Ankara‘da Prof. Dr. Nuray Bozkurt’tan randevu alarak kolposkopik değerlendirmenizi güvenle yaptırabilirsiniz. Randevu ve bilgi için 0538 983 18 78 numaralı telefondan kliniğimize ulaşınız.