Histeroskopi

Histeroskopi Nedir? Nasıl Çalışır ve Uygulanır?

Histeroskopi, kelime anlamı olarak “rahim içine bakmak” demektir. İşlem sırasında, çapı genellikle 3 ila 10 mm arasında değişen (kullanım amacına göre farklılık gösterir) ince bir histeroskop, vajinadan ve rahim ağzından (serviks) nazikçe geçirilerek rahim boşluğuna yerleştirilir. Histeroskopun ucunda bulunan kamera ve ışık kaynağı sayesinde rahim içinin görüntüleri bir video monitörüne aktarılır.

Rahim normalde duvarları birbirine değen bir organ olduğu için, içini net görebilmek amacıyla işlem sırasında rahim boşluğu özel bir steril sıvı (genellikle serum fizyolojik) veya nadiren karbondioksit gazı ile genişletilir (distansiyon). Bu sayede rahim duvarları, rahim iç zarı (endometrium), fallop tüplerinin rahime açıldığı köşeler (tubal ostiumlar) detaylı olarak incelenebilir.

Histeroskoplar, sadece görüntüleme sağlayan tanısal (diagnostik) tiplerde olabileceği gibi, içinden makas, tutucu, biyopsi forsepsi veya elektrik enerjisi ile kesme/yakma işlemi yapabilen rezektoskop gibi ince cerrahi aletlerin geçirilmesine olanak tanıyan kanallara sahip operatif (tedavi edici) tiplerde de olabilir.

Histeroskopi Neden ve Hangi Durumlarda Yapılır? (Kullanım Amaçları)

Histeroskopi, çok çeşitli jinekolojik durumların hem tanısında hem de tedavisinde kullanılır:

Tanısal Histeroskopi Endikasyonları:

• Anormal Rahim Kanamalarının Nedenini Saptamak: Özellikle menopoz öncesi veya sonrası dönemde görülen aşırı, düzensiz, uzun süren veya adet dışı kanamaların altında yatan nedeni (polip, miyom, endometrial hiperplazi, kanser şüphesi vb.) araştırmak için.
• Tekrarlayan Gebelik Kayıplarının (Düşüklerin) Nedenini Araştırmak: Rahim içinde gebeliğin tutunmasını veya gelişmesini engelleyebilecek yapısal sorunları (rahim perdesi/septum, rahim içi yapışıklıklar/sineşi, submüköz miyom, polip) tespit etmek için.
• Kısırlık (İnfertilite) Araştırması: Embriyonun rahme yerleşmesini (implantasyon) engelleyebilecek rahim içi faktörleri değerlendirmek amacıyla. Özellikle tüp bebek (IVF) tedavisi öncesinde rahim içinin normal olduğundan emin olmak için yapılabilir.
• Diğer Görüntüleme Yöntemlerindeki (Ultrason, HSG) Şüpheli Bulguları Doğrulamak: Ultrason veya rahim filminde görülen polip, miyom, perde gibi şüpheli bulguların kesin tanısını koymak için.
• Rahim İçine Kaçmış veya İpi Görünmeyen Spiralin (RİA) Yerini Tespit Etmek ve Çıkarmak:
• Doğumsal Rahim Anomalilerini (Şekil Bozukluklarını) Değerlendirmek:

Operatif Histeroskopi Endikasyonları (Tedavi Amaçlı Kullanım): Tanısal histeroskopi sırasında saptanan birçok sorun, aynı seansta veya planlı ikinci bir seansta operatif histeroskopi ile tedavi edilebilir:

• Rahim İçi Poliplerin Çıkarılması (Polipektomi): Anormal kanama veya kısırlığa neden olabilen poliplerin kesilerek alınması.
• Submüköz Miyomların Çıkarılması (Miyomektomi): Rahim boşluğuna doğru büyüyen ve kanama veya kısırlık yapan miyomların rezektoskop ile kesilerek çıkarılması.
• Rahim İçi Yapışıklıkların Açılması (Sineşiyolizis): Genellikle önceki kürtajlar veya enfeksiyonlar sonucu oluşan ve adet görememe (amenore) veya kısırlığa neden olabilen yapışıklıkların kesilerek açılması (Asherman Sendromu tedavisi).
• Rahim Perdesinin (Uterin Septum) Kesilmesi (Septum Rezeksiyonu): Tekrarlayan düşüklere veya kısırlığa neden olabilen doğumsal rahim perdesinin kesilerek rahim boşluğunun normalleştirilmesi.
• Endometrial Ablasyon veya Rezeksiyon: İlaç tedavisine yanıt vermeyen şiddetli adet kanamalarında, çocuk istemi olmayan kadınlarda rahmin alınmasına (histerektomi) bir alternatif olarak rahim iç zarının (endometrium) elektrik enerjisi, lazer veya ısı ile tahrip edilmesi veya çıkarılması işlemi.
• Rahim İçine Kaçmış Spiralin (RİA) veya Diğer Yabancı Cisimlerin Çıkarılması.
• Hedeflenmiş Endometrial Biyopsi: Şüpheli görünen alanlardan doğrudan görerek biyopsi alınması.

Histeroskopi İşlemi Nasıl Yapılır? Adım Adım Süreç

Histeroskopi işlemi genellikle aşağıdaki adımları içerir:

1. Zamanlama ve Hazırlık: İşlem genellikle adet kanaması bittikten sonraki ilk hafta içinde (proliferatif faz) planlanır, çünkü bu dönemde rahim iç zarı incedir ve rahim içi daha net görülür. Operatif histeroskopi veya genel anestezi planlanıyorsa, işlemden önceki belirli bir süre (genellikle 6-8 saat) aç ve susuz kalmanız istenebilir. Doktorunuz gerek görürse işlem öncesi antibiyotik veya rahim ağzını yumuşatıcı ilaçlar önerebilir.
2. Anestezi: Uygulanacak histeroskopinin türüne (tanısal veya operatif), işlemin beklenen süresine, hastanın ağrı eşiğine ve tercihlerine göre anestezi yöntemi belirlenir. Tanısal (ofis) histeroskopi genellikle anestezi gerektirmez veya lokal anestezi yeterli olurken, operatif histeroskopi genellikle hafif genel anestezi veya bölgesel anestezi (spinal/epidural) altında yapılır.
3. Pozisyon ve Hazırlık: Hasta jinekolojik muayene pozisyonunda (litotomi) masaya yatırılır. Vajina ve rahim ağzı antiseptik solüsyonlarla temizlenir.
4. Histeroskopun Yerleştirilmesi: Spekulum yerleştirildikten sonra, histeroskop dikkatlice vajinadan ilerletilerek rahim ağzı kanalından geçirilir ve rahim boşluğuna ulaşılır. Özellikle operatif histeroskoplar daha kalın olduğu için bazen rahim ağzını özel aletlerle hafifçe genişletmek (dilatasyon) gerekebilir.
5. Rahim Boşluğunun Genişletilmesi (Distansiyon): Rahim içini net görebilmek için histeroskop aracılığıyla rahim boşluğuna sürekli olarak steril bir sıvı (genellikle serum fizyolojik) veya nadiren gaz (CO2) verilir. Kullanılan sıvının miktarı ve basıncı işlem boyunca dikkatle takip edilir.
6. İnceleme ve/veya Operasyon: Doktor, histeroskopun kamerasından gelen görüntüleri ekrandan izleyerek rahim ağzı kanalını, rahim boşluğunun tamamını, duvarlarını ve tüplerin rahime açıldığı köşeleri (ostiumlar) sistematik olarak inceler. Herhangi bir polip, miyom, yapışıklık, perde veya anormal görünüm varsa not edilir. Eğer operatif bir işlem planlanmışsa, histeroskopun içinden veya yanından ilerletilen özel cerrahi aletler (makas, forseps, rezektoskop vb.) kullanılarak saptanan patoloji kesilir, çıkarılır veya düzeltilir. Çıkarılan dokular patolojik inceleme için gönderilebilir.
7. İşlemin Sonlandırılması: İnceleme ve/veya operasyon tamamlandıktan sonra histeroskop ve diğer aletler dikkatlice geri çekilir. Rahim içindeki sıvının büyük kısmı boşaltılır.

İşlem Süresi: Tanısal histeroskopi genellikle 5-15 dakika gibi kısa bir sürede tamamlanırken, operatif histeroskopi yapılacak işleme bağlı olarak 15 dakikadan 1 saate veya daha uzun sürelere kadar değişebilir.

Histeroskopinin Avantajları Nelerdir? Neden Tercih Edilir?

Histeroskopi, rahim içi problemlerin tanı ve tedavisinde birçok önemli avantaj sunar:

• Doğrudan Görüntüleme: Rahim içinin doğrudan, büyütülmüş olarak görülmesini sağlayarak en doğru tanıyı koymaya yardımcı olur.
• Minimal İnvaziv: Karında herhangi bir kesi veya dikiş gerektirmez.
• Tanı ve Tedavi Aynı Anda: Birçok durumda, tanı konulduğu anda tedavi edici işlem de (polip çıkarma, miyom çıkarma vb.) aynı seansta yapılabilir (“see and treat” yaklaşımı).
• Kısa İşlem Süresi: Özellikle tanısal işlem çok kısa sürer.
• Hızlı İyileşme: Ameliyat sonrası ağrı genellikle çok azdır ve hastalar çok kısa sürede normal hayatlarına dönebilirler.
• Kısa veya Sıfır Hastanede Kalış: Çoğu histeroskopi işlemi günübirlik yapılır, hastanede yatış gerektirmez veya sadece birkaç saatlik gözlem yeterli olur.
• Düşük Komplikasyon Oranı: Deneyimli ellerde yapıldığında komplikasyon riski oldukça düşüktür.
• Rahim Koruyucu: Rahim alınmadan rahim içi problemlerin çözülmesine olanak tanır, doğurganlığı koruyabilir veya artırabilir.

Histeroskopinin Riskleri ve Olası Komplikasyonları Nelerdir?

Histeroskopi genel olarak çok güvenli bir işlem olarak kabul edilse de, her tıbbi müdahalede olduğu gibi nadir de olsa bazı riskler ve komplikasyonlar ortaya çıkabilir:

• Rahim Delinmesi (Uterin Perforasyon): İşlem sırasında histeroskopun veya kullanılan aletlerin rahim duvarını delmesi durumudur (görülme sıklığı %1’in altındadır). Genellikle kendiliğinden iyileşir ve sorun yaratmaz, ancak nadiren çevre organ yaralanması (barsak, mesane) riski taşır ve laparoskopi veya açık ameliyatla onarım gerektirebilir.
• Enfeksiyon: İşlem sonrası rahim içi veya pelvik enfeksiyon gelişme riski düşüktür (%1-2).
• Kanama: İşlem sırasında veya sonrasında hafif kanama normaldir. Ciddi kanama riski çok düşüktür.
• Sıvı Yüklenmesi Sendromu: Özellikle uzun süren operatif histeroskopilerde, rahmi şişirmek için kullanılan sıvının fazla miktarda emilerek dolaşıma geçmesi sonucu ortaya çıkan nadir ama ciddi bir komplikasyondur (akciğer ödemi, beyin ödemi, elektrolit dengesizliği yapabilir). İşlem sırasında sıvı dengesinin dikkatli takibi ile risk en aza indirilir.
• Rahim Ağzı (Serviks) Yaralanması veya Yırtılması: Özellikle rahim ağzı dar olan veya daha önce cerrahi geçiren hastalarda histeroskopu yerleştirirken nadiren oluşabilir.
• Anesteziye Bağlı Riskler: Kullanılan anestezi yöntemine (lokal, sedasyon, genel, spinal) bağlı riskler.
• Rahim İçi Yapışıklık Oluşumu: Özellikle geniş çaplı operatif işlemlerden sonra nadiren yeni yapışıklıklar gelişebilir.

Deneyimli bir jinekolog tarafından uygun koşullarda yapıldığında histeroskopi oldukça güvenli bir işlemdir.

Histeroskopi Sonrası İyileşme Süreci ve Dikkat Edilmesi Gerekenler

Histeroskopi sonrası iyileşme genellikle hızlı ve sorunsuzdur:

• Hastaneden Çıkış: Çoğu hasta işlemden birkaç saat sonra veya aynı gün içinde evine gidebilir. Genel anestezi alınmışsa veya işlem uzun sürmüşse bir gece hastanede kalmak gerekebilir.
• Ağrı: İşlem sonrası hafif kramp tarzında adet sancısına benzer ağrılar veya kasık ağrısı olabilir. Bu ağrılar genellikle basit ağrı kesicilerle (örn: ibuprofen, parasetamol) kolayca kontrol altına alınır ve 1-2 gün içinde geçer.
• Kanama ve Akıntı: İşlemden sonra birkaç gün ila bir hafta sürebilen hafif vajinal kanama, lekelenme veya sulu, pembemsi bir akıntı olması normaldir. Yoğun kanama veya kötü kokulu akıntı olursa doktora başvurulmalıdır.
• Normal Aktivitelere Dönüş: Hastalar genellikle ertesi gün normal günlük aktivitelerine dönebilirler. İşlemden sonraki birkaç gün yorucu aktivitelerden, ağır kaldırmaktan ve zorlayıcı egzersizlerden kaçınmak önerilir.
• Cinsel İlişki, Tampon Kullanımı, Vajinal Duş: Enfeksiyon riskini azaltmak amacıyla, doktorunuz aksini söylemedikçe, genellikle ilk adet kanamasına kadar veya en az 1-2 hafta boyunca cinsel ilişkiden, tampon kullanmaktan ve vajinal duş yapmaktan kaçınılması önerilir.
• Takip: Doktorunuz, patoloji sonuçlarını (eğer doku örneği alınmışsa) değerlendirmek ve iyileşmenizi kontrol etmek için bir takip randevusu planlayacaktır.

Ankara’da Histeroskopi: Prof. Dr. Nuray Bozkurt’un Uzmanlığı ve Deneyimi

Prof. Dr. Nuray Bozkurt, rahim içi problemlerin tanı ve tedavisinde önemli bir yeri olan histeroskopi işlemini Ankara‘daki hastalarına modern ve güvenilir bir şekilde sunmaktadır:

• Kapsamlı Deneyim: Hem tanısal (ofis veya ameliyathane) hem de operatif histeroskopi (polipektomi, miyomektomi, septum rezeksiyonu, sineşiyolizis) uygulamaları konusunda gerekli eğitim ve deneyime sahiptir.
• Doğru Tanı: Rahim içi patolojileri doğru bir şekilde teşhis etmek için histeroskopiyi etkin bir şekilde kullanır.
• Minimal İnvaziv Tedavi: Mümkün olan durumlarda, rahim içi sorunları histeroskopi gibi minimal invaziv yöntemlerle tedavi ederek hastanın konforunu ve hızlı iyileşmesini ön planda tutar.
• Güncel Teknoloji: Ankara‘daki anlaşmalı olduğu kurumlarda modern ve ince histeroskopi ekipmanlarını kullanarak işlemi gerçekleştirir.
• Güvenlik Odaklılık: İşlemi steril koşullarda, hasta güvenliğini en üst düzeyde tutarak ve olası riskleri en aza indirecek önlemleri alarak yapar. Sıvı yönetimine özen gösterir.
• Hasta Odaklı Yaklaşım: İşlem öncesinde hastayı detaylı olarak bilgilendirir, tüm sorularını yanıtlar ve endişelerini giderir. İşlem sonrası takip sürecini planlar ve hastalarına destek olur.
• Kolay İletişim: Süreçle ilgili sorularınız veya endişeleriniz için kolay ulaşılabilir bir iletişim sunar (0538 983 18 78)(0312 284 00 12).

Anormal rahim kanaması, tekrarlayan düşük, kısırlık gibi şikayetleriniz varsa veya doktorunuz rahim içinin değerlendirilmesi gerektiğini düşünüyorsa, histeroskopi işlemi sizin için uygun bir seçenek olabilir. Ankara‘da Prof. Dr. Nuray Bozkurt tarafından gerçekleştirilen histeroskopi işlemi hakkında daha fazla bilgi almak, size uygunluğunu değerlendirmek ve randevu oluşturmak için lütfen 0538 983 18 78 numaralı telefondan kliniğimize ulaşınız.